[ Pobierz całość w formacie PDF ]

antyszlacheckie, zapowiedz
likwidacji nierówności społeczno-prawnych i majątkowych oraz przekazanie
własności środków produkcji, w tym ziemi, ludowi, który miał odzyskać niepodległość Polski w drodze rewolucji
ludowej). Gromady popadały w wewnętrzne spory ideologiczne. Po odejściu Krępowieckiego i Worcella głównym
przywódcą zostaje Zenon Z
więtosławski. Poprzednie założenia programowe zostają przeredagowane w stylu
religijno-mistycznym (1842) po wybuchu powstania krakowskiego 1846 nastąpiło rozwiązanie Gromad. Część
członków ponownie przystąpiła do TDP, część zaś udała się na dalszą emigrację do USA.
Obóz konserwatywno-ziemiański (zwany od lat 40.  Hotel Lambert - od siedziby księcia):
Zrzeszał cywilne i wojskowe kierownictwo powstania, część inteligencji i nieutytułowanej emigracji, skupione
przy Adamie J. Czartoryskim i uznające międzynarodową pozycję księcia i jego walory, jako ponadpartyjnego
przywódcy narodu. Program społeczno-polityczny stopniowo zbliżał się w niektórych punktach do haseł liberalno-
demokratycznych: przejście od zastąpienia pańszczyzny oczynszowaniem do uwłaszczenia na zasadach
dobrowolnej umowy. Przyszłe państwo polskie miało być monarchią konstytucyjną o ustroju nawiązującym do
postanowieÅ„ konstytucji 3 Maja ’! wÅ‚adza w rÄ™kach elity szlachecko-burżuazyjnej. Elastyczność programu
insurekcyjnego pozostawała w ścisłym związku z rozwojem sytuacji międzynarodowej. Głównym polem działania
były akcje dyplomatyczne podejmowane w Europie Zachodniej, na Bałkanach i Wschodzie - jednym słowem
wszędzie, gdzie można było zaszkodzić Rosji.
Obok działalności politycznej obóz ten prowadził działalność dobroczynną, kierował i wspierał finansowo
organizacje naukowe i literackie: Biblioteka Polska w Paryżu (1839), Towarzystwo Literackie Polskie (1832)
przekształcone w Towarzystwo Historyczno-Literackie. Wspierał rozwój kultury polskiej poprzez pomoc dla
przebywających na emigracji wybitnych twórców - Mickiewicza, Szopena, Słowackiego.
Moim zdaniem polska emigracja po powstaniu listopadowym pomimo wielu podziałów i sprzeczności słusznie
została nazwana Wielką Emigracja. Nie nadano jej jednak takiej nazwy ze względu na rozmiar (choć na pewno był
on wyjątkowy - 10 tyś. ludzi - i miał duże znaczenie), ale dlatego, że położyła ona podwaliny pod budowę
niepodległego państwa polskiego. Zainicjowała działania konspiracyjne, walkę zbrojną w kraju oraz programy
polityczne na przyszłość. Ogromne znaczenie miał również jej różnorodny skład społeczny (szlachta, inteligencja,
mieszczaństwo, chłopi), który niewątpliwie pomógł utworzyć tak rozbudowane programy polityczne. Uważam
jednak, że to właśnie ww. programy i idee karzą uznać ją za WIELK
. [ Pobierz całość w formacie PDF ]